تعیین پارامترهای عمومی و شاخص در گروه خاک

به عنوان یک متخصص آزمایشگاه معتمد محیط زیست، تعیین پارامترهای عمومی و شاخص در گروه خاک و پسماند به معنای ارزیابی و اندازه‌گیری ویژگی‌ها و خصوصیات مختلف خاک و پسماند است که می‌تواند برای اهداف مختلفی مانند ارزیابی کیفیت محیط زیست، تشخیص آلودگی‌ها و بررسی تاثیرات زیست‌محیطی استفاده شود. این پارامترها شامل چندین نوع مختلف هستند که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود:

پارامترهای عمومی و شاخص‌های اندازه‌گیری خاک:

پارامترهای عمومی  و شاخص مشمول اندازه گیری برای کلیه واحدهای صنعتی و کشاورزی و غیره در بخش آزمایشگاه خاک و پسماند عبارتند از:

الزامات گروه خاک و پسماند: 

•  برای انجام خوداظهاری و پایش خاک، «راهنمای عمومی اقدام در خصوص نمونه‌برداری و پایش آلودگی خاک (در راستای قانون حفاظت از خاک)» در سامانه و پورتال دفتر پایش فراگیر در دسترس کاربران قرار دارد. 
• انتخاب نقاط نمونه برداری خاک از محل آلودگی و محل شاهد از نظر تعداد، محل و عمق و پارامترهای اولویت دار، باید تحت اشراف ادارات کل و با هماهنگی آن‌ها صورت پذیرد. 

تبصره ۱: با توجه به اینکه حدود مجاز پارامترهای فلزی در خاک بر اساس pH خاک تعیین گردیده است، بنابراین اندازه گیری pH در نمونه‌های خاک الزامی می‌باشد. 

• منظور از هیدروکربن‌های نفتی ترکیبات آلی فرار مانند بنزن، تولوئن، اتیل بنزن، زایلن (BTEX) و ترکیبات PAH (شامل Naphthalene, Acenaphthylene, Acenaphthene, Fluorene, Phenanthrene, Pyrene Anthracene, Fluoranthene, Benzo (a) Pyrene, Benzo (b) Fluoranthene, Chrysene) می‌باشد. ترکیبات PCB شامل PCB: ۲۸.۵۲، ۱۱۸.۱۳۸، ۱۸۰.۴۴، ۱۵۳.۱۰۱)) و سموم کلره شامل (HCB, Aldrin, p، p-DDT, Heptachlor, Dieldrin, Endrin, Lindane, Endosulfan) می-باشد.

این پارامترها و شاخص‌ها به منظور ارزیابی کیفیت خاک و پسماند، شناسایی منابع آلودگی و پیشنهاد راهکارهای مدیریتی و بهینه‌سازی فرآیندهای صنعتی و کشاورزی اندازه‌گیری می‌شوند. رعایت استانداردهای زیست‌محیطی و کنترل آلاینده‌ها به حفظ سلامت انسان و محیط زیست کمک می‌کند.

(۲) ترکیبات PAH مطابق حدود مجاز آلودگی خاک و شاملNaphthalene, Acenaphthylene, Acenaphthene, Fluorene, Phenanthrene, Pyrene, Anthracene, Fluoranthene, Benzo (a) Pyrene, Benzo (b) Fluoranthene, Benzo (k) Fluoranthene, Benz (a) Anthracene, Dibenz (a, h) Anthracene, Chrysene, Benzo (g, h, i) perylene, Indeno[1,2,3-cd]pyrene می‌باشد. انتخاب پارامترها بر حسب فرایند تولید، مواد اولیه و واسطه و یا پیشنهاد اداره کل صورت پذیرد. 
(۳) ترکیبات سموم کلره مطابق حدود مجاز آلودگی خاک و شامل Tributhyltin, Atrazine, DDT, Heptachlor, Dieldrin, Lindane, Endosulfan می‌باشد که انتخاب پارامترها بر حسب فرایند تولید، مواد اولیه و واسطه و یا پیشنهاد اداره کل صورت پذیرد. 
(۴) PCBs شامل مجموع پارامترهای PCB28, PCB52، PCB101, PCB118، PCB138, PCB153، PCB180 می‌باشد. 
(۵) برای بحث ارزیابی خطر، سنجش میزان رس و ماده آلی (برحسب درصد) در خاک ضروری است. در صورتی که شدت آلودگی در نمونه خاک به حدی باشد که از حالت عادی خاک خارج شده و امکان سنجش میزان رس و ماده آلی را سلب نماید، این پارامترها صرفا در نمونه زمینه (شاهد) سنجیده می‌شود. (پارامترهای عمومی مربوط به ویژگی¬های خاک منطقه می‌باشد). 
(۶) pH خاک در گل اشباع یا عصاره اشباع سنجیده می‌شود. سنجش مواد آلی (OM%) به روش والکلی بلاک می‌باشد. 
(۷) ادارات کل در صورت صلاحدید می توانند علاوه بر پارامترهای اعلامی هر پارامتری را که ضروری تشخیص دهند (بر حسب فرایند تولید، مواد اولیه و واسطه)، دقیقا در تطبیق با پارامترهای حدود مجاز آلودگی خاک وآلاینده‌های ورودی به آن برای کاربری های مختلف مطابق ماده ۱۱ قانون حفاظت از خاک طی نامه شماره ۱۸۵۹۶/۱۰۰/۹۹ (بند ۴ ماده ۲ مصوبه در بند ۴ ماده ۲ مصوبه شماره ۲۴۱۶۷۰/ت۵۹۷۹۳ه مورخ ۲۷/۱۲/۱۴۰۱ هیات محترم وزیران در خصوص تعیین سطح آلایندگی(ماده ۲۷ قانون مالیات بر ارزش افزوده) 

پارامتر‌های عمومی و شاخص در پایش دستگاه¬های بی¬خطرساز

• -    پایش اندیکاتورهای میکروبی (باسیلوس استئاروترموفیلوس و باسیلوس سوبتیلیس) 
• -    پایش اندیکاتورهای شیمیایی (کلاس۵ یا ۶ و بوویدیک) 
• -    پایش پارامترهای راهبردی (دما، فشار و مدت زمان ماند در فاز استریل)