آلودگی خاک به عنوان بخشی از تخریب زمین ناشی از حضور مواد شیمیایی مصنوعی یا سایر تغییرات در محیط خاک طبیعی است. این آلودگی به طور معمول ناشی از فعالیت های صنعتی، مواد شیمیایی کشاورزی یا دفع نادرست زباله است. شایع ترین مواد شیمیایی شامل هیدروکربن های نفتی، هیدروکربن های آروماتیک چند هسته ای (مانند نفتالین و بنزن )، حلال ها، آفت کش ها، سرب و دیگر فلزات سنگین هستند. نگرانی در مورد آلودگی خاک به طور عمده ناشی از خطرات بهداشتی از تماس مستقیم با خاک آلوده، بخارات ناشی از آلودگی ها و آلودگی ثانویه در منابع آب داخل و لایه های زیرین خاک است.
- لکه های نفتی
- معدن و فعالیت های سایر صنایع سنگین
- نشت تصادفی که ممکن است در طول فعالیت ها رخ دهد
- خوردگی مخازن ذخیره سازی زیرزمینی
- باران اسیدی
- کشاورزی فشرده
- مواد شیمیایی که در کشاورزی استفاده می شود مانند آفت کش ها، علف کش ها و انواع کود
- اتفاقات صنعتی
- زهکشی از سطح آب آلوده به خاک
- مهمات، عوامل شیمیایی و عوامل دیگر جنگ
- دفع زباله
- تخلیه نفت و سوخت
- زباله های هسته ای
- تخلیه مستقیم ضایعات صنعتی به خاک
- تخلیه فاضلاب های انسانی و صنعتی
- دفن غیر قانونی زباله
- خاکستر زغال سنگ
- ضایعات الکترونیکی
از میان منابع آلاینده ذکر شده موارد زیر مهم‌ترین عوامل آلودگی محسوب می‌شوند:
معادن فعال (آلودگی صنعتی)
مصرف سوخت‌های فسیلی (آلودگی‌های نفتی)
کودها و سموم کشاورزی
در حال حاضر به‌دلیل تولید بیش از حد زباله، جمع آوری غلط و بازیافت ناقص زباله‌های خانگی، صنعتی، بیمارستانی، پساب‌های صنعتی، فاضلاب شهری و نخاله‌های ساختمانی و انباشت زباله در حاشیه شهرها با آلودگی شدید خاک و منابع آب روبه‌رو هستیم.
وسایل نقلیه موتوری از یک سو با تولید منواکسیدکربن هوا را آلوده می‌کنند و از سوی دیگر روغن، براده‌های لاستیک و لنت‌های ترمز آنها که حاوی آزبست است، منابع خاک و محیط‌‌‌زیست را نابود می‌کنند.
یکی از مشکلات فاضلاب‌ها و پسماندهای صنعتی که وارد خاک می‌شود فلزات سنگین است. فلزات سنگین همچون سرب، کادمیوم، سلنیوم و... که در کلوئیدهای خاک ذخیره می‌شوند، بسیار خطرناک هستند و با ورود به چرخه غذایی زیان‌های جبران‌ناپذیری را به جای می‌گذارند.
یکی دیگر از موارد آلودگی خاک که می‌توان نام برد باران‌های اسیدی است که در اثر آلودگی و دود کارخانه‌ها در شهر‌های صنعتی و پرجمعیت دیده می‌شود. باران اسیدی در آلودگی‌های خاک بدترین نوع آلودگی محسوب می‌شود، چرا که در وهله اول باعث از بین رفتن پوشش‌های جنگلی و در وهله دوم باعث آلودگی منابع آب در حد وسیع می‌شود.