آلودگی هوا یا Air Pollution به حضور حجم زیادی از ذرات و مواد شیمیایی به صورت گاز، مایع و یا جامد در اتمسفر زمین را آلودگی هوا می گویند. در آزمایشگاه معتمد محیط زیست، این ترکیب در هوا به ماهیت، غلظت، و مدا حضور آن در اتمسفر زمین می تواند منجر به بر هم زدن تعادل محیط زیست و اتمسفر شود. در نتیجه باعث ایجاد خطراتی برای زندگی انسانها و دیگر جانداران و گیاهان شود.
فوران آتشفشانها میتواند به دلایل مختلفی، از جمله آزاد شدن گازها و مواد جامد، تولید گرده و مه، و همچنین انتشار موادی مانند دیاکسید کربن (CO2)، گازهای گوگردی (SOx)، گازهای نیتروژنی (NOx)، و دیگر مواد مضر، باعث آلودگی هوا میشود. این مواد وارد اتمسفر میشوند و میتوانند به عنوان آلایندههای هوا عمل کنند که منجر به افزایش غلظت آلایندهها در هوا و در نتیجه، ایجاد مشکلات برای سلامتی انسانها و محیط زیست میشود.
آتشسوزی در جنگلها میتواند به آلودگی هوا منجر شود زیرا در اثر سوختن جنگل و گیاهان، مواد آلاینده مختلفی از جمله دیاکسید کربن (CO2)، مواد آلاینده معدنی مانند مونوکسید کربن (CO)، اکسیدهای گوگرد (SOx) و اکسیدهای نیتروژن (NOx)، هیدروکربنها و سایر مواد آلی را در هوا پخش میکند. این آلایندهها باعث افزایش غلظت گازهای گلخانهای، افزایش آلودگی هوا و کاهش کیفیت هوای محیطی میشوند. همچنین آتشسوزی در جنگلها میتواند منجر به تولید ذرات معلق (PM) نیز شود که میتواند برای سلامتی انسانها و حیوانات مضر باشد و باعث بروز بیماریهای تنفسی و عوارض دیگری گردد.
فرایندهای پوسیدگی ارگانهای حیوانی میتوانند به چندین روش آلودگی هوا را به وجود آورند. این فرایندها ممکن است با تجزیه مواد آلی موجود در ارگانهای حیوانی، تولید گازهایی نظیر دیاکسید کربن (CO2) و متان، که هر دو گاز گلخانهای هستند، انجام شود. همچنین، فرایندهای پوسیدگی میتوانند باعث تولید ترکیبات گازی ناخواسته نظیر هیدروژن سولفید (H2S) و آمونیاک شود که بوی بد میدهند و به عنوان آلایندههای هوا شناخته میشوند. از طرف دیگر، درصورتی که فرایندهای پوسیدگی در محیطهای بسته و با کمبود هوا انجام شود، ممکن است منجر به ایجاد ترکیبات بویایی مضر نظیر اسکاتول (Skatole) و ایندول (Indole) شود که باعث بوی نامطبوع و آلودگی هوا میشوند.
گردهگیاهان میتوانند به عنوان یکی از عوامل آلاینده هوا عمل کنند زیرا در فصل گلدهی، گیاهان اقدام به تولید و پخش گردههای خود میکنند که ممکن است بر افراد حساس به آلرژی واکنش نشان دهند. همچنین گردههای گیاهان میتوانند به عنوان یک آلاینده هوا محسوب شوند زیرا در هوا حلقه میزنند و میتوانند با تنفس افراد وارد ریهها شده و واکنشهای آلرژیک یا تنفسی را ایجاد کنند.
تخمیر بی هوازی متان، به طور عمده در فرایندهایی مانند تصفیه فاضلاب، تخلیه زبالههای آلی و پسماندهای دامی اتفاق میافتد. این فرایند باعث تولید گازهایی مانند متان و دیگر گازهای آلی است که در صورت عدم کنترل و حذف مناسب، میتوانند منابع آلودگی هوا باشند. از جمله عوامل آلاینده این فرایند میتوان به انتشار متان، هیدروژن سولفید و آمونیاک اشاره کرد. این گازها در صورتی که به طور غیرکنترلی تخلیه شوند، میتوانند باعث آلودگی هوا و ایجاد مشکلاتی مانند بوی نامطبوع و افزایش غلظت گازهای گلخانهای شوند.