آزمایشگاه فیزیکیو شیمیایی

آزمایشگاه فیزیکو شیمیایی

 تجهیزات آزمایشگاه فیزیکو شیمیایی

جهت انجام آزمایشات فیزیکو شیمیایی نیازمند تجهیزات و مواد مصرفی مختلفی می باشد که عمده تجهیزات مورد استفاده در آزمایشگاه می توان به موارد زیر اشاره کرد :

هود آزمایشگاهی ، آون ، انکوباتور، انکوباتور یخچال دار، کدورت سنج ، اسپکتروفوتومتر، ترازو با دقت 4 صفر ، شیشه آلات و مواد مصرفی مورد استفاده، دما سنج، Ph  سنج ، DO سنج ، شوری و EC  سنج ( به صورت تک دستگاه و جدا موجود می باشد) ، انواع فیلتر و ...

هود آزمایشگاهی

هود آزمایشگاهی یکی از پرکاربردترین تجهیزات آزمایشگاهی است که از آن برای محافظت از اپراتور در برابر عوامل شیمیائی، میکروبی، بخارات اسیدی و سوزاننده‌ها و قلیا و سایر بخارات بیهوش‌کننده و بی حس کننده حاصل از فعل و انفعالات شیمیائی و یا حلال‌ها و مواد سرطان‌زا استفاده می شود. هود آزمایشگاهی از تجمع بخارات قابل اشتعال، سمی و قابل‌ انفجار ناشی از فرآیندهای تست و آماده‌سازی تحلیلی در آزمایشگاه جلوگیری کرده و ذرات معلق موجود در هوا را مکش می کند و گاها برای تهویه و ضد عفونی کردن فضای کابین و محفظه مورد استفاده قرار می گیرد. سیستم عملکرد هود آزمایشگاهی به این صورت است که هوای آلوده را یا به طور مستقیم از طریق یک مجرای اختصاصی یا از طریق اتصال به سیستم تخلیه مرکزی، به خارج ساختمان هدایت می کند. هودهای آزمایشگاهی در انواع مختلف هود شیمیایی، هود لامینار، هود میکروبی، هود بازویی، هود سقفی، هود پاتولوژی و هود PCR در بازار موجود هستند. هدف اصلی طراحی همه این هودها، محافظت از کاربر، حفاظت آزمایشگاه یا محصول، حفاظت محیط اطراف و کابین و برخی کاربردهای ثانویه مثل حفاظت در برابر انفجار، جمع آوری مواد ریخته شده و دیگر اعمال لازم برای انجام کار در داخل دستگاه است.

آون

آون آزمایشگاهی یا فور، یکی از ملزومات آزمایشگاهی برای خشک و استریل کردن مواد و وسایل مختلف در حرارت بالا است. از این وسیله بیشتر در آزمایشگاه های بالینی، پزشکی قانونی، الکترونیک، بیوتکنولوژی، داروسازی، فرآوری مواد و تحقیقات استفاده می شود. آون های  آزمایشگاهی امکان توزیع دمای یکنواخت و کنترل دقیق دما را برای گرم کردن، خشک کردن، تبخیر، استریل و سایر عملکردهای آزمایشگاهی فراهم می کنند. معمولاً آون‌ها در محدوده دمایی بین دمای اتاق تا ۳۵۰ درجه سانتیگراد کار می‌کنند. اگرچه انواعی از فورها هستند که تا دمای ۶۰۰ درجه سانتیگراد را نیز تأمین می‌نمایند.

انکوباتور

انکوباتور آزمایشگاهی تجهیزی است که در زمینه های زیست شناسی سلولی، میکروبیولوژی و زیست شناسی مواکولی کاربرد داشته و برای رشد و نگهداری از کشت‌های میکروبی و کشت‌های سلولی در بخش میکروب شناسی مورد استفاده قرار می گیرد. این دستگاه دما، رطوبت و دیگر شرایط مانند میزان منواکسیدکربن  (CO)، دی‌اکسیدکربن (CO2) و اکسیژن (O2) را به گونه ای تنظیم می کند که شرایط لازم برای رشد ارگانیسم‌های زنده فراهم شود. این وسیله در دمای 37 درجه سانتیگراد (دمای بدن انسان) کار می کند تا از رشد ارگانیسم های مشکوک اطمینان حاصل شود. محفظه نگهداری نمونه ها یک محیط بسته دو جداره عایق بندی شده است که تا حد امکان از انتقال دما و رطوبت و ورود و خروج گازها از محیط بیرون جلوگیری می کند. این محفظه معمولا از جنس استیل ضدزنگ ساخته می‌شود تا در برابر خوردگی و زنگ‎زدگی بر اثر گرما و رطوبت و همچنین ریزش احتمالی مایعات مورد آزمایش، مصون باشد. انکوباتورهای آزمایشگاهی معمولا می‌توانند دمای داخل محفظه را تا ۶۰ الی ۶۵ درجه‌ سانتیگراد بالا ببرند. البته برخی انکوباتورهای خاصی وجود دارند که می توانند دمای داخل محفظه را تا نزدیک ۱۰۰ درجه‌ی سانتیگراد بالا ببرند.

کدورت سنج

کدورت پارامتری است که درجه از دست دادن شفافیت محلول به دلیل وجود ذرات جامد معلق را نشان می دهد. هرچه غلظت این ذرات معلق در محلول بیشتر باشد، میزان کدورت نیز بیشتر خواهد بود. کدورت باعث می شود که نور تابیده شده به نمونه متفرق شده و یا جذب شود ولی از آن عبور نکند. کدورت سنج (Turbiditymeter ) یکی از تجهیزات آزمایشگاهی است که میزان کدورت محلول ها را به روش اپتیکی (انعکاس نور توسط ذرات معلق) اندازه گیری می کند. از این تجهیز در صنایع آب و فاضلاب، تصفیه آب آشامیدنی، صنایع غذایی و نوشیدنی، صنایع پتروشیمیایی و غیره جهت تعیین کنترل کیفیت آب استفاده می شود. کدورت سنج ها دارای یک محفظه اندازه گیری هستند که از یک منبع نوری و یک سنسور آشکار ساز کدورت برای تعیین ذرات معلق در محلول تشکیل شده است. این دستگاه در  سه نوع رومیزی، پرتابل و آزمایشگاهی موجود است که میزان کدورت محلول ها را به وسیله ی سنسور کدورت سنج (نور پراکنده شده تحت زاویه ی ۹۰ درجه) اندازه گیری می کند.

 انکوباتور یخچالدار

انکوباتور یخچالدار دستگاهی است که به منظور نگهداری و رشد میکروارگانیسم ها و نیز نگهداری مواد بیولوژیک مانند پلاسما در محیطی مناسب و با دمای یکنواخت طراحی شده است. در برخی فعالیت های صنعتی و آزمایشگاهی، به دماهای بسیار پایین (حتی تا 80- درجه سانتیگراد) برای انجام برخی واکنش های شیمیایی حساس به دما نیاز است تا از آسیب دیدن مواد اولیه واکنش شیمیایی در دما های بالا و یا احتمال وقوع واکنش های انفجاری در دمای اتاق جلوگیری شود. در این گونه موارد استفاده از انکوباتور های یخچالدار پیشنهاد می شود. از مهمترین کاربردهای این دستگاه، انکوباسیون محیط کشت باکتری، ویروسی و قارچی در یک محیط کنترل شده، ایزوله و عاری از هر گونه باکتری است. انکوباتورها در حجم، جنس و دامنه دمایی مختلفی ساخته می شوند که با توجه به کاربرد مد نظر، می توان آن را تهیه کرد. این دستگاه ها حتماً باید از عایق بندی مناسبی برخوردار باشند تا دمای داخلی دستگاه نوسان نداشته باشد. برای ساخت بدنه این دستگاه ها عموماً از فولاد ضد زنگ و استیل استفاده می¬شود تا در رطوبت و دماهای بسیار پایین آسیب نبینند.

اسپکتروفتومتر

اسپکتروفتومتر (طیف سنج  UV-VIS) دستگاهی است که شدت نور را در ناحیه فرابنفش (طول موج 400-100 نانومتر) و ناحیه مرئی (400-750 نانومتر) به صورت تابعی از طول موج اندازه گیری می کند. اساس کار این دستگاه به این صورت است که تابش الکترومغناطیس، جذب ماده می شود و مقدار ماده (غلظت ماده) با توجه به شدت جذب هر ماده، تعیین می شود. هر ماده شیمیایی، میزان جذب متفاوتی در طول موج های مختلف انرژی الکترومغناطیسی دارد. وقتی مواد در برابر امواج الکترومغناطیسی قرار گیرند، هر ماده در طول موج خاصی حداکثر جذب و حداقل عبور را خواهد داشت. از آن جایی که غلظت هر عنصر مستقیماً با میزان جذب طول موج آن ارتباط دارد، از این پدیده برای تعیین غلظت و برخی خواص دیگر ماده استفاده می شود. به طور کلی میزان نور جذب شده در یک ماده در حالت مایع، ارتباط مستقیم با غلظت آن ماده در مایع دارد. اگر نمونه مورد آنالیز جامد باشد ابتدا باید در یک حلال شفاف حل شود تا قابل اندازه گیری باشد. حلال نمونه (معروف به شاهد) معمولاً بدون جذب در نظر گرفته می شود و یا در عمل جذب جزئی آن از جذب کلی (نمونه همراه با حلال) کم می شود. نمونه به همراه حلال معمولاً در یک ظرف شفاف شیشه ای و یا در یک ظرف از جنس کوارتز به نام سل Cell و یا کووت  Quvette ریخته شده و در مقابل نور عبوری دستگاه اسپکتروفتومتر قرار می گیرد. از روش اسپکتروفتومتری در اندازه گیری کیفی و کمّی انواع ترکیبات آلی، معدنی و یونهای فلزی استفاده می شود. تعیین غلظت مواد، اندازه گیری فعالیت آنزیم های مختلف، کلسترول، تری گلیسیرید، قند، لیپوپروتئین ها، اوره، کراتین و ترکیبات مشابه، انواع آنالیت های بالینی و تحقیقاتی، انواع داروها و همه یونهای فلزی با اسپکتروفتومتری امکان پذیر است. همچنین این دستگاه قابلیت اندازه گیری نمونه های فوق العاده کوچک را داشته و لذا از آن برای تجزیه عناصر مولکول های RNA استفاده می شود. لذا، دستگاه اسپکتروفتومتر در زمینه های مختلف از جمله تجزیه مواد در رشته های شیمی، مواد، کشاورزی، پزشکی و غیره کاربرد دارد.

پارامترهای فیزیکو شیمیایی آب و پساب