پالایشگاه ها و صنایع پتروشیمی، صنعتی جهانی است که فعالیت هایش در هر نقطه از جهان و در هر گونه آب و هوایی انجام می پذیرد. مراحل مختلف اکتشاف،استخراج وفرآوری نفت و نیز صنایع پایین دست آن ،فعالیت پالایشگاه ها و بهره برداری از پتروشیمی،هر کدام اثرات متعددی بر محیط زیست بر جای میگذارد و ذاتاً جزو صنایع آلوده کننده ی محیط زیست هستند و انواع آلاینده ها را که بعضاً بسیار خطر ناک هستند را وارد ( هوا ،آب، خاک ) می کنند.
واحدهای پتروشیمی به دلیل پیچیدگی و گستردگی مواد مصرفی ، واسطه و تولیدی و نوع سیستم های کنترلی به کار گرفته شده از لحاظ بررسی زیست محیطی شرایط سخت تری را نسبت به صنایع دیگر دارند و لذا بررسی آلایندگی آنها نیازمند توان کارشناسی بالا و کسب اطلاعات دقیق از فرایندها و مواد می باشد .
چنانچه اطلاعات دقیق از میزان و نوع آلودگی و نحوه انتشار مواد آلاینده در دست نباشد . مشکلات موجود به درستی شناخته نشده و پیامد آن ، روش های درمانی نیز تأثیر چندانی نخواهد داشت .
با توجه به نیاز آبی شدید مجتمع های پتروشیمی و قرارگیری آنها در کنار مناطق آبی همچون خلیج فارس و دریای عمان و … و پیامد های آنها مانند ایجاد پساب نفتی و شیمیایی ، آلودگی صوتی ، سوزاندن گازهای تفکیکی ، جمع آوری مواد زائد شیمیایی،دفع زباله و … یک چالش بزرگ زیست محیطی در پیرامون صنایع پتروشیمی مشاهده می کنیم .
خلیج فارس و دریای عمان ، جزو متنوع ترین اکوسیستم های جهان هستند و شرایط خاص این مناطق ، از نظر تنوع ویژه رویشگاههای گرمسیری ، گونه های مختلف جانداران آبزی و غیره حساسیت ویژه ای برای این محیط های آبی به وجود آورده است .
این مناطق به واسطه شرایط خاص آب و هوایی، واجد نادرترین و حساس ترین اکوسیستم های دریایی و جوامع گیاهی و جانوری ایران هستند که از جمله می توان به آب سنگ های مرجانی ، جنگل های گرمسیری مانگرو و زیستگاههایی نظیر هورها و خورها ، پستانداران آبزی ، لاک پشت های آبی ، ماهیان زینتی و تجارتی و رویشگاههای گرمسیری اشاره کرد که با توجه به تخلیه پساب صنایع پتروشیمی به این مناطق شاهد از بین رفتن تدریجی آنها خواهیم بود .
از جمله پارامترهای آلاینده که در صنایع پتروشیمی باید توسط آزمایشگاه معتمد محیط زیست نمونه برداری و آنالیز گردد و نتایج آن به سازمان و ادارات محیط زیست مربوطه گزارش داده شود میتوان به موارد ذیل اشاره نمود.
– پارامترهای عمومی و شاخص در گروه هوا و صدا در بخش منابع ثابت O2,CO2,CO,NO,NO2,Nox,H2S,HF,F2,HCL,NH3,هیدروکربن ها,SO2,ذرات دودکش
– پارامترهای عمومی و شاخص در گروه هوا و صدا (بخش هوای محیط و صوت
– PM2.5,PM10,CO,SO2,O3,BTEX,NO2,صوت زیست محیطی
– پارامترهای عمومی و شاخص در گروه فیزیکو شیمیایی و میکروبی و فلزات سنگین : PCB,DO,pH,دما,TSS,COD,BOD,Hl, آمونیوم ,هیدروکربنهای نفتی, O&G, ABS , فنل,فرمالدئید ,سولفید , فسفات , ,فلزات,فلوراید,کدورت,رنگ,TDS,سیانید,Mg,Ca,نیتریت,سولفات,کلراید,سولفیت,نیترات اشاره نمود.