دستگاه انکوباتور آزمایشگاهی به ابزار آزمایشگاهی گفته می شود که طیف گستردهای از کاربردها را در مناطق مختلف از جمله کشت سلولی، مطالعات دارویی، مطالعات خونشناسی و مطالعات بیوشیمیایی دارند. از این دستگاه برای رشد دادن و پرورش دادن نمونههای زنده مانند سلولها و میکروبها استفاده میشود. دستگاه انکوباتور بر این اساس استوار است که میکروارگانیسمها برای رشد و نمو خود به مجموعه خاصی از پارامترها نیاز دارند. از این دستگاه برای نوزادان نارس استفاده میشود. انکوباتورها به دو دسته انکوباتور یخچالدار و انکوباتور محیطی تقسیم شده و مهمترین دستگاه در آزمایشگاههای میکروبشناسی میباشند.
تمام دستگاههای انکوباتور بر اساس این مفهوم هستند که وقتی شرایط بهینه دما، رطوبت، اکسیژن و میزان دی اکسید کربن را فراهم باشد، رشد اتفاق میافتد و تقسیم صورت میگیرد تا موجودات بیشتری تشکیل شوند.
در دستگاه انکوباتور، ترموستات دمایی ثابت را حفظ میکند که از خارج از طریق دماسنج قابل خواندن است. دما با استفاده از چرخههای گرمایش وعدم گرمایش حفظ میشود. در طول چرخه گرمایش، ترموستات دستگاه انکوباتور را گرم میکند و در دورهعدم گرمایش، گرمایش متوقف میشود و با تابش گرما به محیط اطراف، دستگاه انکوباتور سرد میشود.
عایق کاری از خارج باعث ایجاد شرایط جدا شده در داخل کابینت میشود که به رشد میکروبها کمک میکند. به همین ترتیب، سایر پارامترها مانند رطوبت و جریان هوا نیز از طریق مکانیزمهای مختلفی ایجاد میشوند که محیطی مشابه محیط طبیعی موجودات ایجاد میکنند.