ردیف | parameter | پارامتر | واحد اندازه گیری |
1 | T-Coli | توتال کلیفرم | MPN/100cc |
2 | F-Coli | فکال کلیفرم | MPN/100cc |
منظور از کلیفرمها باسیلهای گرم منفی، بدون اسپور، هوازی و هوازی اختیاری است که قادر به تخمیر قند لاکتور و تولید اسید و گاز در دمای ۳۵ الی ۳۷ درجه میباشند.
کلیفرمهای گوارشی: آندسته از کلیفرمها هستند که در روده بزرگ انسان و حیوانات خون گرم هستتند و قادر به تخمیر قند لاکتوز تولید اسید و گاز در دمای ۴۴ تا ۴۳ درجه سلسیوس نیز میباشند.
وجود این باکتریها در آب نشان دهندهی ناکافی بودن فرآیند تصفیه و همچنین آلودگی متناوب آب با مدفوع انسان و حیوان است.
انکوباتور، بن ماری، آون، اتوکلاو، هود لامینار، ترازو
روش بر اساس نظریه احتمالات بوده و فرض بر این است که میکروارگانیسم با یک توزیع یکنواخت درنمونه پخش شده اند. پس از تلقیح حجمهای مختلف نمونه به لولههای حاوی محیط مایع و گرمخانه گذاری، تغییرات ویژهای ناشی از رشد باکتریها مانند کدورت، تولید گاز، تغییر pH ظاهر خواهد شد. با در نظر گرفتن تعداد لولههای مثبت از نظر تولید گاز در لولههای دورهام و با استفاده از جدول آماری میتوان بیشترین تعداد احتمالی باکتری را تخمین زد.
برای آمادهسازی محیطهای کشت دستورالعمل سازنده در آزمایشگاه محیط زیست باید به طور دقیق رعایت شود. بسیاری از محیطهای کشت را میتوان پس از سترون شدن به صورت کاملا در بسته در دمای ۱۸-۲۲ درجه سلسیوس به مدت حداکثر سه ماه نگه داری نمود. در آزمایشگاه آب و پساب محیطهایی که تحت شرایط سترونی تقسیم و توزیع میشوند را میتوان، در دمای ۴-۱۰ درجه سلسیوس حداکثر به مدت یک ماه نگهداری نمود. کلیه محیطهای کشت باید قبل از مصرف از نظر آلودگی، تبخیر زیاد و یا سایر نشانههای فساد کنترل شوند.
با رعایت شرایط سترونی حجم معین نمونه آب را به لولههای حاوی محیط مایع تلقیح کنید.
روشهای متداول MPN ۳ یا ۵ لولهای است. برای مثال اگر ۳ سری ۳ تایی لوله در نظر گرفته شود. به سری مضاعف محیط کشت ۱۰ میلی لیترنمونه، به سری اول محیط کشت معمولی ۱ میلی لیتر و به سری دوم محیط کشت معمولی ۰/۱ میلی لیتر نمونه اضافه میشود. برای سنجش کلیه کلیفرم از یک محیط کشت عمومی مانند لاکتوز براث دردمای محیط ۳۵-۳۷ درجه استفاده میگردد. جهت تایید این مرحله به تعداد لولههای آزمایش مثبت میتوان از لولههای حاوی محیط کشت بریلینت گرین استفاده نمود.
برای سنجش فکال کلیفرم از یک محیط کشت اختصاصی مانند محیط کشت آمادهEC مدیوم دردمای محیط ۴۴-۴۵ درجه استفاده میگردد. مواد موجود در محیط کشت اختصاصی و دمای مذکور مشابه مواد و دمای موجود در روده بزرگ است باکتریهای کلیفرمهای گوارشتی خود را با آن سازگار نموده و توان رشد در این شرایط را دارند. (شرایطی که باکتریهای غیر رودهای اکثرا" قادر به رشد نیستند).
برای تایید وجود کلیفرمها توسط حلقه کشت (قطر حلقه ۳ میلی متر) یک حلقه کامل یا با پیپت سترون یک قطره از هر از لولههای حاوی لاکتوز براث واکنش مثبت برداشت نموده و به لولههای حاوی محیط آبگوشت بریلینت گرین brilliant green broth تلقیح گردد. لولهها در دمای ۳۵ تا ۳۷ درجه سلسیوس گرمخانهگذاری نموده و پس از ۴۸ ساعت از نظر تولید گاز بررسی شود.
برای تایید اشریشیاکلی، توسط حلقه کشت از لولههای حاوی EC برای واکنش مثبت برداشت نموده و به لوله حاوی محیط آب تریپتونه Tryptone water تلقیح گردد. سپس لولهها به مدت ۲۴ ساعت در دمای ۴۴ درجه سلسیوس قرار گیرد. پس از پایان این مدت مقدار ۰/۵ سی سی از معرف کواکس به لولهها اضافه شود. پس از یک دقیقه تکان دادن لولهها، ایجاد رنگ قرمز دلیل بر حضور اندول است و واکنش از نظر وجود اشریشیاکلی مثبت میباشد.
شمارش کلی فرمها بر اساس تولید گاز و جمع شدن آن در لولههای درهام میباشد روشهای MPN ۳ یا ۵ لولهای را درصورت مثبت بودن میتوان با جدول نتایج مقایسه نموده و در ۱۰۰ میلی لیتر نتیجه را گزارش نمایید. در صورتی که نمونه مورد آزمون رقیق میشود تنها از سه حجم متوالی برای محاسبه محتملترین تعداد استفاده میگردد به منظور تخمین تعداد میکروارگانیسمها در حجم مرجع (برای مثا ۱۰۰ میلی لیتر) تعداد بدست آمده از جدول را در ضریب رقت مورد استفاده ضرب کنید. محیط کشتهای آلوده پس از بررسی توسط اتوکلاو در دمای ۱۲۱ درجه سانتی گراد و فشار یک اتمسفر استریل و سپس دور ریخته میشود.
با توجه به این مهم که یکی ازاساسیترین پارامترهای موثر در دستیابی به پاسخ صحیح در آزمایشات صحت، دقت و عملکرد صحیح دستگاهها میباشد بررسی این موارد یکی از وظایف اصلی شخص آزمایشگر را تشکیل میدهد. در آزمایشگاه بیولوژی دستگاهای مورد استفاده در سیکل آنتالیز از مرحله تهیه محیط کشت، گرمخانهگذاری و استریل همگی نیازمند کالیبراسیون دمایی (بن ماری، انکوباتور و…)، دما و فشار (اتوکلاو) و جرمی (ترازو) میباشند که برای انجام آن پس از تعیین دما و بازه زمانی مورد نظر که کاملا بسته به حجم کاری و نظر کارشناس متغییر است، میتوان از مراکز و مراجع ذیصلاح جهت کالیبراسیون دعوت به همکاری نمود.